Przydatne

Czy Państwa dziecko ma dysleksję?

Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w uczeniu się m. in. czytania, pisania, liczenia. Trudności te wynikają z pewnych zakłóceń w rozwoju u dziecka czynności mowy, spostrzegania, pamięci (słuchowej i wzrokowej), ruchu czy koncentracji.

Dysleksja rozwojowa nie jest wynikiem wolniejszego rozwoju umysłowego czy braku inteligencji. Może przytrafić się dzieciom o prawidłowym rozwoju umysłowym, które często osiągają świetne wyniki w testach inteligencji Dysleksja nie jest też chorobą czy kalectwem.

Specjaliści wyróżniają różne rodzaje dysleksji rozwojowej:

dysleksja: trudności w czytaniu, dzieci z dysleksją czytają zwykle wolniej;
dysortografia: trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (w tym popełnianie błędów ortograficznych);
dysgrafia: trudności w opanowaniu czytelnego pisania (bazgranie jak kura pazurem);
dyskalkulia: trudności w uczeniu się matematyki.

U jednej osoby mogą występować wszystkie rodzaje dysleksji rozwojowej, najczęściej zdarza się występowanie dysleksji wraz z dysortografią.

Według różnych badań kłopoty dyslektyczne ma od 10 do 15 proc. populacji.

Jest to niezawinione i niezależne od dziecka zaburzenie – uwarunkowana jest ona dziedzicznie, uszkodzeniami z okresu ciąży, porodu i pierwszych miesięcy życia, zaburzeniami hormonalnymi w życiu płodowym (zwłaszcza u chłopców). Jej przyczyna jest opóźniony rozwój mowy, brak dominacji jednej ze stron ciała, zaburzenia w postrzeganiu wzrokowym, ruchowym, słuchowym, nieprawidłowe funkcjonowanie uwagi, pamięci czy zaburzenia orientacji w przestrzeni. Dysleksja nie występuje natomiast u dzieci przy rozwoju intelektualnym niższym od przeciętnego, z wadami wzroku i słuchu, u dzieci z porażeniem mózgowym, zaniedbanych środowiskowo, z zaburzeniami w sferze emocjonalnej.

Objawy dysleksji

Rodzicom najbardziej rzucają się w oczy błędy w zeszytach, mylenie liter, brzydkie pismo, które wyjeżdża z linijek. Ale wiele wcześniejszych sygnałów wskazuje na ryzyko dysleksji. – Ujawniają się już w niemowlęctwie. Niektórzy rodzice cieszą się, że dziecko jest sprawne ruchowo, bo nie raczkowało, tylko od razu zaczęło chodzić. Tymczasem to może być właśnie sygnał ryzyka dysleksji, bo dziecko w ten sposób nie ćwiczyło ruchów naprzemiennych. Podobnie gdy dziecko (najczęściej chłopiec) zaczyna późno mówić i nieporadnie buduje zdania, rodzice niesłusznie się pocieszają, że chłopcom to się zdarza. Są też inne objawy:

problemy z orientacją kierunkową (mylenie, gdzie prawo, gdzie lewo);
nieustalona dominacja jednej strony ciała (dziecko jest oburęczne albo praworęczne, ale przez dziurkę patrzy lewym okiem, nastawia lewe ucho);
zaburzenia uwagi, pamięci (nie może zapamiętać dni tygodnia, pór roku, nauczyć się wierszyka);
niesprawność ruchowa, w tym manualna, zwłaszcza u chłopców: kłopoty z zapinaniem guzików, sznurowaniem butów, myciem rąk, jedzeniem za pomocą sztućców, utrzymaniem równowagi, nauką jazdy na rowerze, grą w piłkę lub w klasy;
“małpi chwyt”, za mocne lub za słabe przyciskanie ołówka,;
nadruchliwość, impulsywność, niezrównoważenie emocjonalne;
trudności w budowaniu z klocków, układaniu puzzli;
notoryczne przekręcanie wyrazów i wady wymowy (dziecko sepleni, nie wymawia “r”, jąka się);
w szkole zapisywanie liter od prawej do lewej lub w odbiciu lustrzanym, zmienianie przedrostków i przyimków, przestawianie głosek, przekręcanie słów.

Objawy trudności w nauce.

W pisaniu:

trudności z utrzymaniem pisma w liniaturze zeszytu;
trudności w przepisywaniu;
trudności w pisaniu ze słuchu;
mylenie liter b-p, d-b, d-g, u-n, m-w, n-w (inwersja statyczna) s-z, dz-c, sz-s, o-a, ł-l, ę-e;
trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność;
nieróżnicowanie ę-en-e, ą-om;
opuszczanie drobnych elementów liter, gubienie liter, opuszczanie końcówek i cząstek wyrazów;
opuszczanie litery y;
przestawianie liter w wyrazach (inwersja dynamiczna);
przestawianie szyku dyktowanych wyrazów;
błędy ortograficzne wynikające ze słabszej pamięci wzrokowej;
zniekształcanie graficznej strony pisma;
wolne tempo pisania;
niewłaściwe stosowanie małych i wielkich liter;
trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących (np. bułka – półka);
złe rozmieszczenie pracy pisemnej w przestrzeni;
brak lub niewłaściwe stosowanie interpunkcji.

W czytaniu :

wolne tempo, niepewne, „wymęczone”;
błędy w czytaniu: zamiana liter, opuszczanie liter, zamiana brzmienia, nieprawidłowe odczytywanie całych wyrazów;
trudności we właściwej intonacji czytanej treści – zbytnia koncentracja na technice obniża rozumienie czytanej treści;
rozpoznawanie napisów po cechach przypadkowych – zgadywanie;
opuszczanie linii lub odczytanie jej ponownie, gubienie miejsca czytania;
opuszczanie całego wiersza;
zmiana kolejności liter i wyrazów;
przestawianie liter w wyrazie, co zmienia jego sens;
niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego;
trudności w dzieleniu dłuższych wyrazów na sylaby i syntezie sylab;
trudności w wyszukaniu najistotniejszej myśli w tekście;
tzw. hiperleksja: czytanie płynne, w dobrym tempie, bezbłędne, jednak bez rozumienia treści.

Trudności występujące w nauce innych przedmiotów:

trudności w rysowaniu jako czynności – trudności w rozplanowaniu rysunku, zbyt silny lub zbyt słaby nacisk ołówka, zmiany kierunku w rysunkach (błędny kierunek odwzorowywania);
trudności w nauce języków obcych, które cechuje znaczna rozbieżność między wymową a pisownią wyrazów – objawy takie jak w języku polskim;
trudności w uczeniu się pamięciowym – tabliczka mnożenia, nauka wierszy, ciągi słowne;
trudności w nauce geografii – utrudnione czytanie mapy, niewłaściwa orientacja w stronach świata;
trudności w nauce geometrii – zmiany kierunku w rysunkach geometrycznych, zakłócenia orientacji i wyobraźni przestrzennej, trudności w rozumieniu pojęć geometrycznych (utrudnione przyswajanie werbalne);
trudności występujące na lekcjach wychowania fizycznego – błędne rozumienie instrukcji ćwiczeń spowodowane słabą orientacją w schemacie ciała i przestrzeni, obniżona sprawność ruchowa;
nierównomierna koncentracja uwagi, wolne tempo pracy.